شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی و حقوقی که به منظور رفع نیازمندی های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا ازطریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان موافق اصولی که دراین قانون مطرح است تشکیل می شود. تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از ٧ نفر کمتر باشد.
شرکت های تعاونی شرکتهایی هستند که تمام یا حداقل ۵١% سرمایه به وسیله اعضا در اختیار شرکت تعاونی قرار می گیرد و وزارتخانه ها، سازمان ها، شرکتهای دولتی و وابسته به دولت و تحت پوشش دولت، بانکها، شهرداریها، شوراهای اسلامی کشوری، بنیاد مستضعفان و سایر نهادهای عمومی می توانند جهت اجرای بند ٢ اصل ۴٣ قانون اساسی از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر از قبیل مشارکت، مضاربه، مزارعه، مساقات اجاره، اجاره به شرط تملیک، شرط فروش اقساطی و صلح اقدام به کمک در تامین یا افزایش سرمایه شرکتهای تعاونی نمایند بدون آنکه عضو باشند.
شرکتهای تعاونی با توجه به نوع فعالیت به دودسته تقسیم می گردند:
الف)شرکت های تعاونی تولیدی
به شرکتی گفته می شود که به منظور اشتغال اعضا در امور به کشاورزی و دامداری و یا دامپروری پرورش و صید ماهی شیلات و صنعت ومعدن عمرانی ( شهرداری و یا روستایی ) و عشایری می نمایند که نیاز مشاغل تولیدی یا مصرف کنندگان عضو خود را در چهار چوب مصالح عمومی و به منظور کاهش هزینه ها و قیمت ها تامین می نمایند .
ب)شرکت های تعاونی توزیعی
به شرکتی گفته می شود که در امورات مربوط به تهیه و توزیع کالا خدمات مسکن و سایه نیازمندیهای افرادفعالیت می نماید.
مدارک لازم جهت تشکیل تعاونی :
الف : ارائه مجوز فعالیت مربوطه
ب : لیست اسامی حداقل 7 نفر اعضا وسهامدار به همراه آدرس و مشخصات کامل
ج : کپی کارت ملی و شناسنامه همه افراد ( برابر با اصل شده ) برای آقایان کپی کارت پایان خدمت الزامیست
د : کپی آخرین مدرک تحصیلی
خ : امضا اساسنامه و فرمهای مربوطه
ظ : تعیین مدیر عامل و عضو علی البدل هیات مدیره و بازرس اصلی و علی البدل
ط : گواهی فیش بانکی مبنی بر اثبات سرمایه اولیه
شرکت های تعاونی به لحاظ عضویت
الف- شرکت تعاونی عام: شرکتی است که عضویت در آن برای همه آزاد میباشد و موسسین یا شرکت باید برای تأمین قسمتی از سرمایه اولیه و یا افزایش سرمایه شرکت سهام آنرا به عموم عرضه نمایند.
ب- شرکت تعاونی خاص: شرکتی است که عضویت در آن منحصراً برای گروهی خاص از قبیل : کارگران، کارمندان، کشاورزان، دانشجویان، ایثارگران، زنان، مشاغل خاص و نظایر اینها آزاد باشد، بدیهی است تعاونی موظف به پذیرش متقاضیان واجد شرایط بوده و از این نظر محدودیتی برای عضویت وجود ندارد.